kutubhona

بِسْـــمِ اللهِ الرَّحْمٰـــنِ الرَّحِيـــم

Ҳарбий сиёсат

Ҳарбий сиёсат – ҳарбий ишларни мусулмонларга ғалаба келтирадиган, уларнинг душманларини мағлуб қиладиган йўсинда бошқаришдир. Унда энг долзарб амалий жиҳат яққол кўзга ташланади. Бу сиёсатда шариат бошқа нарсаларда ҳаром қилган баъзи нарсаларга ижозат бериб, бошқа нарсаларда ижозат берган баъзи нарсаларни ҳаром қилди. Масалан: шариат бу сиёсатда душман билан муносабатда ёлғон ишлатишга ижозат берди. Ваҳоланки урушдан бошқа пайтда бу ҳаромдир. Шариат армияга нисбатан талабчанликни бўшаштириб юборишни ҳаром қилди. Ваҳоланки урушдан бошқа пайтда бу мандуб эди. Шундай қилиб ҳарбий сиёсатда айрим ҳукмларга уруш пайтида алоҳида эътибор қилинадиган бўлди. Бу эътиборлар орасида душманга муомала қилишга тааллуқлилари, ҳарбий ишларга тааллуқлилари, исломий армияга тааллуқлилари ва бошқа нарсаларга тааллуқлилари бор.

Аввало душманга муомала қилишга тааллуқли, алоҳида эътибор берилган ҳукмларга келсак, Ислом халифа ва мусулмонларга душманга нисбатан у қандай муомала қилса шундай муомала қилишни, мусулмонларни қандай топтаса уни ҳам шундай топташни буюрди. Гарчи урушдан бошқа пайтда бундай қилиш ҳаром ишлардан бўлса ҳам. Аллоҳ Таоло деди:

وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُواْ بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُم بِهِ وَلَئِن صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِّلصَّابِرينَ

«(Эй мўминлар), агар сизлар (ўзингизга етган бирон зиён-заҳмат учун) интиқом олмоқчи бўлсангизлар, у ҳолда фақат сизларга етказилган зиён баробарида интиқом олингиз. (Аммо) агар сабр-тоқат қилсангизлар, албатта бу сабр қилгувчи кишилар учун яхшироқдир» [Наҳл 126]

Ривоят қилинишича, бу оятнинг нозил бўлишига қуйидаги ҳодиса сабаб бўлган. Мушриклар Уҳуд кунида мусулмонларни мусла қилишди: қоринларини ёришди, тилларини кесишди, бурунларини қирқишди, ҳеч кимни қолдиришмай мусла қилиб чиқишди. Фақат Ҳанзала ибн Роҳибгина мусла қилинмади. Росулуллоҳ с.а.в. Ҳамза устига келиб тўхтадилар. У мусла қилинган эди. Пайғамбаримиз с.а.в. бу хунук манзарани кўриб,